داروهای دامی به طور وسیعی در farming کاربرد دارند. که اکثر آن ها از دسته آنتی بیوتیک ها هستند. تخمین زده شده است که مصرف آنتی بیوتیک ها در اروپا و آمریکا حدود 10000 تن در سال می باشد که نصف مجموع این آنتی بیوتیک ها در اروپا برای تولیدات بهتر دامی استفاده می شود.
داروهای دامی به عنوان افزودنی به خوراک دام و یا به آبشخور گاو و گوسفندان و خوک اضافه می شود. از این داروها در پرورش آبزیان هم استفاده می شود. هدف اصلی استفاده از داروهای دامی (VDs) پیش گیری از بیماری های دام و در صورت بیمارشدن برای جبران آب از دست رفته بدن و جلوگیری از فشار و استرس دام در طی حمل و نقل می باشد.
انواع داروهای دامی:
Anthelmintics: دارویی برضد کرم روده حیوان می باشد که به دو دستهavermectins و benzimidazoles تقسیم می شوند.
Tranquilizers:یک آرام بخش می باشد که برای کاهش استرس و فشار روحی به حیوان زده می شود. خصوصا دام هنگام حمل و نقل به کشتارگاه دچار استرس می شود که با این آرام بخش ها استرس کاهش می یابد چرا که استرس باعث می شود کیفیت گوشت پایین بیاید و یا حیوان دچار مرگ زودرس شود.
آنتی بیوتیک ها
- Aminoglycosidesthey: به عنوان افزودنی به خوراک دام استفاده می شود.
- β-Lactams : به طور وسیعی در دام ها استفاده می شوند. برای درمان عفونت های باکتریایی و بهبود کیفیت شیر در دام استفاده می شود.
- Macrolides : برای درمان بیماری های تنفسی در حیوانات به کار می رود وبه عنوان تحریک کننده رشد به خوراک دام اضافه می شود.
- Etracyclines : فعالیت وسیع الطیفی بر علیه باکتری های گرم مثبت و منفی دارد و به عنوان تحریک رشد به غذای دام اضافه می شود.
- Sulphonamides : به طور وسیعی برای اهداف پیش گیری و درمان و تحریک کننده رشد استفاده می شود.
- Quinolones : برای درمان عفونت های باکتریایی به طور وسیعی استفاده می شود.
- Coccidiostats : برای درمان و پیش گیری کوکسیدوز در حیوان به کار می رود.
علاوه بر این یک سری دارو ها به وسیله ی بیوتکنولوژی دارویی approve می شوند و این approve شدن در حال توسعه می باشد. در سال 1989 ایالات متحده آمریکا تصمیم بر این شد که داروها تحت نظارت FDA باشد و هر داروی جدید قبل از عرضه به بازار به FDA ارسال شده و بعد از تایید آن در یک لیست جمع آوری شوند و این لیست ژانویه هر سال به روز شود. این مجله تحت عنوان کتاب سبز(Green Book) شناخته شد.
از داروهای جدید که به وسیله بیوتکنولوژی داروهای دامی به دست می آید می توان به ژل پاک کننده دهان و لثه اشاره کرد، که برای ضدعفونی کردن دهان حیوان و جلوگیری از التهاب لثه در اسب ها و سایر حیوانات به کار می رود. علاوه بر آن دارویی برای درمان و پیش گیری عفونت باکتریایی چشم صورتی در گاو به کار می رود.
تولید داروهای دامی در ایران نیز به طور گسترده و چشم گیری افزایش یافته است:
1-شرکت تولید داروهای دامی ایران به عنوان اولین تولید کننده انحصاری داروهای دامپزشکی در سال 1360 با هدف تولید داروهای دام، طیور وزنبور عسل در شهرک صنعنتی حاجی آباد در استان سمنان تاسیس گردیده و هر ساله بر فعالیت های تولیدی خود از لحاظ کمی وکیفی افزوده است. این شرکت در حال حاضر تولید کننده حدود 60 قلم دارو شامل انواع ضد انگل ها ،آنتی بیوتیک ها ،ضد کوکسیدیوزها و ویتامین ها در اشکال مختلف قرص ،بلوس ،محلول خوراکی ،سوسپانسیون و پمادپستانی می باشد و2-کارخانجات دارویی بایر افلاک ازنا ، دراستان لرستان بزرگترین شرکت داروسازی دامی در ایران و آسیا است که به عنوان یکی از پنج کارخانه برتر تولید دارو جهان ، می باشد.
سایر شرکتها معمولا وارد کننده داروهای دامپزشکی می باشند مثل فردیس دارو/آرین دام صنعت/نیکو تک/ایپاکو..........
