اعمال تولید مثلی و هورمونی مردان - صفحه دوم

فهرست مطلب

اسپرماتوژنز , اعمال تولید مثلی , هورمونی , مردان , آناتومی , فیزیولوژیک , اندام های جنسی مرد , اسپرماتوژنز , مراحل اسپرماتوژنز , میوز , تشکیل اسپرم , عوامل هورمونی , محرک اسپرماتوژنز , بلوغ اسپرم , اپیدیدیم ,   ذخیره سازی اسپرم , در بیضه ها , کیسه های منی , غده ی پروستات , منی , اثر دما , بر اسپرماتوژنز , اثر تعداد اسپرم ها بر باروری , اثر مورفولوژی , تحرک اسپرم بر باروری , عمل جنسی مرد , محرک نورونی , انجام عمل جنسی مرد , عنصر روانی , تحریک جنسی مرد , انسجام عمل جنسی مرد در نخاع , مراحل عمل جنسی مرد , تستوسترون , هورمون زردساز , (LH) , هورمون محرک فولیکول , (FSH) , استروژن , هورمون رشد

اسپرماتوژنز

هنگام تشکیل رویان ٬ سلول های زایای بدوی(primordial germ cell) به درون بیضه ها مهاجرت می کنند و سلول های زایای نابالغی به نام اسپرماتوگونی(spermatogonia) را می سازند. سطوح داخلی لوله های منی ساز(seminiferous tubule) پوشیده از اسپرماتوگونی ها هستند که در 2 تا 3 لایه قرار گرفته اند. آنها از زمان بلوغ پیوسته تکثیر میتوزی می شوند تا تعدادشان کم نشود و بخشی از آنها طی مراحل مشخص تکاملی تمایز می یابد و اسپرم را می سازد.

مراحل اسپرماتوژنز

اسپرماتوژنز در خلال زندگی فعال جنسی براثر تحریک هورمون های گنادوتروپیک هیپوفیز قدامی در تمام لوله های منی ساز انجام می شود. اسپرماتوژنز به طور متوسط از 13 سالگی شروع می گردد و در تمام طول بقیه ی عمر ادامه می یابد ولی در پیری به شدت کم می شود.

در نخستین مرحله از اسپرماتوژنز ٬ اسپرماتوگونی ها در میان سلول های سرتولی(Sertoli cells) رو به لومن مرکزی لوله ی منی ساز مهاجرت می کنند. سلول های سرتولی بزرگ هستند و بسته های سیتوپلاسمی لبریزی دارند که از لایه های سلولی اسپرماتوگونی های در حال تکامل تا لومن مرکزی لوله را فراگرفته اند.

میوز(meiosis)

هر اسپرماتوگونی که از سد می گذرد و وارد لایه ی سلول های سرتولی می شود ٬ به تدریج تغییر شکل می یابد و بزرگ می شود تا اسپرماتوسیت بزرگ اولیه(primary spermatocyte) را بسازد. هریک از این ها تقسیم میوزی می شود و دو اسپرماتوسیت ثانویه(secondary spermatocyte) می سازد. این ها هم پس از دو سه روز تقسیم می شوند و اسپرماتیدها(spermatid) را می سازند که نهایتا به صورت اسپرماتوزوییدها(spermatozoon) یا اسپرم در می آیند.

طی مرحله ی تغییر از اسپرماتوسیت به اسپرماتید ٬ 46 کروموزوم (23 جفت کروموزوم) اسپرماتوسیت تقسیم می شوند به طوری که 23 کروموزوم به یک اسپرماتید می روند و 23 تای دیگر به اسپرماتید دوم می روند. واضح است که با این کار ٬ ژن های کروموزومی هم تقسیم می شوند به طوری که نیمی از خصوصیات ژنتیکی جنین آینده از پدر تامین می شود و نیم دیگر از اووسیت حاصل از مادر. دوره ی اسپرماتوژنز از سلول زایا تا اسپرم کلا 74 روز طول می کشد.

کروموزوم های جنسی

یک جفت از 23 جفت کروموزوم هر اسپرماتوگونی حاصل اطلاعات ژنتیکی مربوط به تعیین جنس فرزند حاصل است. این جفت از یک کروموزوم X که به آن کروموزوم زنانه(female chromosome) می گویند و یک کروموزوم Y که کروموزوم مردانه(male chromosome) نام دارد تشکیل شده است. در جریان تقسیم میوز ٬ کروموزوم مردانه ی Y به یک اسپرماتید می رود و آن را به صورت اسپرم مردانه در می آورد و کروموزوم زنانه ی X به اسپرماتید دیگر می رود و آن را اسپرم زنانه می سازد. جنس فرزند حاصل بسته به آن است که تخمک با کدام یک از این دو نوع اسپرم بارور شود.

تشکیل اسپرم

در آغاز که اسپرماتیدها ساخته می شوند ٬ هنوز دارای خصوصیات معمول سلول های اپیتلیویید هستند. ولی هر اسپرماتید طی مدت کوتاهی شروع به درازشدن می کند و به اسپرماتوزویید تبدیل می شود که از یک سر(head) و یک دم(tail) تشکیل شده است. سر متشکل از هسته ی متراکم سلول است که پیرامون سطح آن را لایه ی نازکی از سیتوپلاسم و غشای سلول فراگرفته است. یک کلاهک ضخیم موسوم به آکروزوم(acrosome) بر روی سطح خارجی دو سوم قدامی سر قرار دارد که عمدتا از دستگاه گلژی به وجود آمده است. این کلاهک محتوی تعدادی آنزیم مشابه آنزیم های لیزوزوم های سلول معمولی است از جمله هیالورونیداز که می تواند فیلامان های پروتئوگلیکان بافت ها را هضم کند و آنزیم های پروتئولیتیک قوی که می توانند پروتئین ها را هضم نمایند. این آنزیم ها نقش مهمی در توان اسپرم برای ورود به تخمک و لقاح آن دارند.

دم اسپرم موسوم به فلاژل(flagellum) دارای سه جزء اصلی است:

1- یک اسکلت مرکزی متشکل از 11 میکروتوبول که به مجموعه ی آنها آکسونم می گویند.

2- یک غشای سلولی نازک که آکسونم را می پوشاند

3- مجموعه ای از میتوکندری های پیرامون آکسونم در بخش پروگزیمال دم(موسوم به تنه ی دم).

حرکت دم به جلو و عقب(حرکت فلاژلی) تحرک اسپرم را فراهم می سازد. این حرکت حاصل لغزش ریتمیک طولی بین توبول های قدامی و خلفی تشکیل دهنده ی آکسونم است. انرژی این روند را ATP ساخته شده در میتوکندری های تنه ی دم فراهم می کنند.

اسپرم های طبیعی با سرعت یک الی چهار میلی متر بر دقیقه در محیط مایع حرکت می کنند. این تحرک به آنها اجازه می دهد تا در جستجوی تخمک در دستگاه تناسلی زن پیش روند.

کانال تلگرامی بیوتکنولوژی و زیست شناسی اینستاگرام بیوتکنولوژی, bio1 ریسرچ گیت گوگل اسکولار بیوتکنولوژی لینکدین بیوتکنولوژی
تمام حقوق این سایت متعلق به گروه bio1 به سرپرستی پوریا غلامی تیلکو می باشد . نقل مطالب متمم بدون ذکر منبع، تخلف محسوب شده و متخلفین بر اساس قوانین جاری کشور مورد پیگرد قانونی قرار می گیرند.

جستجو